संक्रमणाच्या उपचारात औषधांचे परिणाम कमी होण्याची समस्या, म्हणजे प्रतिजैविक प्रतिरोध (एएमआर) आज जगभरात आरोग्याची एक मोठी चिंता बनली आहे. या कारणास्तव दरवर्षी कोट्यावधी लोक मरतात. एका नवीन संशोधनात असे दिसून आले आहे की थोड्या काळासाठी अँटीबायोटिक्स घेतल्यास आपल्या पोटातील जीवाणूंमध्ये दीर्घकालीन प्रतिकार (प्रतिकार) देखील होऊ शकतो. अमेरिकेच्या स्टॅनफोर्ड युनिव्हर्सिटीच्या शास्त्रज्ञांनी या अभ्यासामध्ये ‘सिप्रोफ्लोक्सासिन’ नावाच्या प्रतिजैविकांवर लक्ष केंद्रित केले. हे औषध शरीराच्या बर्‍याच भागांच्या बॅक्टेरियाच्या संसर्गाच्या उपचारात वापरले जाते.
संशोधनात असे आढळले आहे की सिप्रोफ्लोक्सासिन बर्‍याच वेगवेगळ्या बॅक्टेरियाच्या प्रजातींमध्ये स्वतंत्रपणे प्रतिकार करू शकतो आणि हा परिणाम दहा आठवड्यांपेक्षा जास्त काळ टिकू शकतो. एएमआरचे मुख्य कारण म्हणजे प्रतिजैविकांचा अत्यधिक किंवा गैरवापर. पूर्वीचे अभ्यास प्रयोगशाळेत किंवा प्राण्यांवर घेण्यात आले होते, परंतु या नवीन संशोधनात वैज्ञानिकांनी 60 निरोगी मानवांचा अभ्यास केला आणि अँटीबायोटिक नंतर जीवाणू कसे बदलतात हे पाहिले. हे संशोधन ‘निसर्ग’ नावाच्या मासिकात छापले गेले आहे.
डॉ. सरीन यांनी सांगितले की यकृत निरोगी ठेवण्यासाठी या दोन सवयी ताबडतोब ठेवण्यासाठी, अन्यथा गंभीर नुकसान पोहोचू शकते
संशोधकांनी 60 निरोगी प्रौढांना पाच दिवसांसाठी दिवसातून दोनदा 500 मिलीग्राम सिप्रोफ्लोक्सासिन घेण्यास सांगितले. त्याने सहभागींचे विष्ठा नमुने घेतले आणि संगणक तंत्रज्ञानाद्वारे 5,665 बॅक्टेरियाच्या जीनोमचे विश्लेषण केले, ज्यात 23 लाखाहून अधिक अनुवांशिक बदल (उत्परिवर्तन) आहेत. यापैकी 3१3 बॅक्टेरियाच्या गटात ‘गायरा’ नावाच्या जनुकात बदल असल्याचे आढळले, जे फ्लूरोक्विनोलोन नावाच्या प्रतिजैविक गटापासून प्रतिकार करण्याशी संबंधित आहे. फ्लूरोक्विनोलोन हे अँटीबायोटिक्स आहेत जे बॅक्टेरियाची डीएनए बनवण्याच्या प्रक्रियेस व्यत्यय आणतात आणि त्यांना मारतात.
प्रत्येक व्यक्तीच्या शरीरात बहुतेक उत्परिवर्तन वेगळ्या प्रकारे तयार केले गेले. यापूर्वी जवळजवळ 10 टक्के बॅक्टेरियांचा मृत्यू झाला असता, आता ते प्रतिकार झाले. हा प्रतिकार दहा आठवड्यांनंतरही राहिला. विशेष गोष्ट अशी आहे की जीवाणू पूर्वीपेक्षा जास्त होते, प्रतिकार होण्याची शक्यता जास्त होती. शास्त्रज्ञ म्हणाले, “या अभ्यासानुसार असे दिसून आले आहे की सिप्रोफ्लोक्सासिनचा थोडासा वापर ओटीपोटात जीवाणूंमध्ये प्रतिकार देखील विकसित करू शकतो आणि औषध संपल्यानंतर हे बदल फार काळ टिकू शकतात.” दिलेल्या संशोधनात असे दिसून आले आहे की मानवी पोटातील जीवाणू स्वत: ला बदलत राहतात जेणेकरून औषधांचा त्यांच्यावर परिणाम होणार नाही. या बदलामध्ये, त्यांच्या जीन्स आणि आसपासच्या वातावरणाची मोठी भूमिका आहे.
व्हिडिओ पहा: कर्करोग का होतो? ते कसे ठीक होईल? आपण किती काळ पूर्णपणे निरोगी होऊ शकता?
(अस्वीकरण: सल्ल्यासह ही सामग्री केवळ सामान्य माहिती प्रदान करते. कोणत्याही प्रकारे पात्र वैद्यकीय मते हा पर्याय नाही. अधिक माहितीसाठी नेहमीच तज्ञ किंवा आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. एनडीटीव्ही या माहितीची जबाबदारी दावा करीत नाही.)
